vrijdag 29 november 2019

Het postmoderne forum voor democratie en de omroep Ongehoord

Deel 5a in de "Culture Wars"- serie



Baudet heeft van Bannon geleerd dat je de instituties moet veroveren.

In het buitenland houdt hij daarom ook van die "Uil van Minerva"-speeches.
Als je zijn zegerede van de avond van de Provinciale Statenverkiezing 2019 hoort, dan hoor je de echo van Spengler over de ondergang van het Avondland. 


Hij heeft van Fortuyn geleerd dat mensen niet stemmen op iemand die op henzelf lijkt, maar iemand die hun verlangens snapt, verwoordt en wil inwilligen. Dus rijdt hij ook in dure auto’s met chauffeur, koketteert hij met klassieke muziek en architectuur enzovoort. Hij laat zien dat hij niet van de straat is, kortom. Intussen creëert hij het beeld dat er een elite is (“Kartel”) die onderling de buit en de baantjes verdeelt en die zijn (Baudet’s) volgelingen (en dit is cruciaal) “buitensluit”. 
Daarmee heeft hij de kern van het postmoderne verhaal te pakken. De hardwerkende burger wordt tot slachtoffer getransformeerd en hij kan zich dan opwerpen als de verlosser van diezelfde burger. Vandaar uiteraard zijn onmiddellijke en enthousiaste adhesie voor het initiatief van Karskens en Niemöller. 
Hij maakt dus een combinatie van behoudzucht op inhoud en postmoderne vorm en stijl via bijvoorbeeld de sociale media. 
Dat hij ondertussen in de Tweede Kamer tegen de belangen van diezelfde burger stemt brengen de NPO en commerciële media niet in beeld (stemmingsuitslagen bijhouden is niet sexy). Daar komt bij dat hij zich rekent tot de populistische stroming in Europa waar ook Orban van Hongarije en Farage (van de Brexit) bij horen. De Oikofielen. "Cultuur-Christenen". Een vaag romantisch conservatief idee over een blanke soevereine samenleving die omheind en beschermd moet worden.

Al jaren her heeft Baudet gepubliceerd over Europa en de vervreemding cq. afstandelijke schaalvergroting enzovoort. Daarvoor gebruikt hij de term Oikofobie (bestuurders die de inheemse, nabije, overzichtelijke dorps- en buurtgemeenschap vrezen en/of haten). 
Door dat tegenover de Brusselse bureaucratie te zetten raakt hij een gevoelige snaar. Dat je alleen in europees verband kwesties als immigratie, broeikaseffect en Chinese handelshegemonie kunt aanpakken plaatst hij buiten beeld. 

donderdag 10 oktober 2019

Was Abraham Kuyper echt zo liberaal?

Reactie op Trouw, 28 september 2019, "Onderwijsvrijheid is de ziel van de natie"

Met veel interesse las ik vorig weekend de column van Hans Goslinga over de liberale kant van Abraham Kuyper (Trouw, 28 september 2019, "Onderwijsvrijheid is de ziel van de natie"). Goslinga voert de befaamde historicus Johan Huizinga op om aannemelijk te maken dat Abraham Kuyper in zekere zin “liberaler was dan de liberalen zelf”.
Ik heb daar wel een paar kanttekeningen bij. Kuyper was niet zomaar een "Antirevolutionair". Als oprichter van de ARP was hij een geharnast tegenstander van de centrale leus van de franse revolutie "Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap".
Antirevolutionair of Liberaal?
Allereerst de Broederschap. Nadat in 1903 de grote spoorwegstaking ("Heel dit Raderwerk staat stil als uw machtige arm dit wil") succes had, maakte Kuyper niet voor niks zijn zogenaamde "Worgwetten" tegen het stakingsrecht. Ook al waren de naoorlogse sociale partners niet meer op
ramkoers, toch hield dat verbod op stakingen voor overheidspersoneel nog stand tot 1980. Het kwam voort uit een diepe angst voor “Misdadige (maatschappelijke) Woelingen“. 
Dan de Vrijheid. Kuyper was de grote voorvechter van "Soevereiniteit in eigen Kring”. Dat kun je vrijheid noemen, maar het is een vrijheid van met name schoolbesturen om sociaal-culturele dwang uit te oefenen op leden van de “Eigen Kring” - of, beter nog - zuil. Zo hoeven meisjes op streng gereformeerde scholen echt niet in korte rok of lange broek – of jonge moslima's op islamitische scholen zonder hoofddoek! – te verschijnen. Die vrijheid berust al sinds minstens 1878 dus niet, zoals de confessionele koepels graag doen geloven, bij ouders, maar bij meer of minder professioneel opgezette schoolbesturen!
En tenslotte de Gelijkheid: soevereiniteit in eigen kring verschaft nu besturen en directies van bijzondere scholen de mogelijkheid “belijdende” LHBT-ers te weren als leerkracht of student, niet vanwege dat "enkele feit", maar vanuit de grondslag, geput uit de Bijbel of de Koran. Dat dat in strijd kan zijn met artikel 1 van de grondwet brengt Asscher en Dijkhoff tot hun gevecht tegen artikel 23 dat de onderwijsvrijheid regelt.   Met beide heren deel ik overigens, zelf voorstander van openbaar onderwijs, niet de ambitie de schoolstrijd dunnetjes over te doen. Ook binnen de geldende constitutionele onderwijsregels (“bekostigingsvoorwaarden en deugdelijkheidseisen”) is het prima mogelijk om de drempels voor gelijke behandeling te verlagen.
Daartoe hoeven we Kuyper niet eens op een “liberaal” schild te hijsen.
Hoorn, Johan Goossens, Onderwijssocioloog (VU, 1975)

woensdag 18 september 2019

VrijLinks, het kind en het onderwijs

Deel 4 in de serie over de strijd om de ziel van de Europese democratie

In de debatten over de (nationale) identiteit, de intersectionaliteit en de democratische grondrechten had ik gisteren een interessante aanvaring met enkele hoofdrolspelers van Vrij Links.
Dat is niet erg. Helderheid en verscheidenheid brengen de zaak van de grondrechten en de vooruitgang verder.
Zelf maakte ik op twitter een nogal slordige aanmerking op een interview van Marieke Hoogwout met twee landgenoten die de islam verlaten hebben.

Dat had ik beter niet kunnen doen. Waar de aanhangers van Vrij Links het individu stellen tegenover het groepsdenken, was ik voor enkele twitteraars ineens geen tweep meer, maar een regressief-GroenLinkser. Iemand uit een -verwerpelijke- categorie. "For the sake of argument" ga ik niet verder in die pot roeren. Het ging mij om de volgende passage in het interview:
"Ik ben tegen élk bijzonder onderwijs. Omdat ook op andere bijzondere scholen kinderen hoe dan ook op een bepaalde manier beperkt worden – misschien minder opzichtig, misschien met een vriendelijker masker".
(Citaat uit het interview). En het bijbehorende voorstel:

"Bijzonder onderwijs zou ter discussie moeten staan. De overheid moet de rechten van elk kind borgen om zich vrij te kunnen ontwikkelen,en niet geïsoleerd op te groeien. Alle kinderen in Nederland hebben gelijke rechten en vrijheden; de lat moet niet ‘lager’ liggen voor kinderen in (streng-)religieuze gemeenschappen. De ouders kunnen in de opvoeding thuis hun religieuze waarden meegeven".
Wat ik had moeten aanmerken is dat ik dit een slordige wijze van denken vind en een zwak gefundeerd idee. Dan hadden we wellicht een normaal gesprek gehad.



 Eerder heb ik een uitvoerige beschouwing gegeven over de vrijheid van onderwijs conform artikel 23 Grondwet. Marieke Hoogwout zegt nu dat ik daarin het kind over het hoofd zie.

Welnu, ik ben socioloog, geen docent of pedagoog-didacticus.

 In die hoedanigheid heb ik wel een mening over waar kinderen het best tot hun recht komen.  Toen ik met de specialisatie onderwijs-sociologie begon was ik een fan van "Het Verborgen talent" van Van Heek. Ik vond het ontroerend dat zoveel kinderen niet waar konden maken wat ze in huis hadden, maar dat daar dus oplossingen voor waren!         


En ik ben een groot voorstander van openbaar onderwijs, omdat dat ontmoeting borgt en een lerende omgeving faciliteert voor kinderen uit uiteenlopende achtergronden en levens-beschouwingen. Mijn meest elementaire en essentiële bezwaar tegen wijziging of afschaffing van artikel 23 en de vrijheid van onderwijs is dan ook dat het een einde maakt aan het openbaar onderwijs. Wie ook maar enigszins de voorgeschiedenis van de pacificatie van 100 jaar geleden kent, zal dat met mij eens zijn.
Geen kind wordt beter van zo'n systeemwijziging, je lost er de segregatie niet mee op en het heropenen van de schoolstrijd kost energie die een betere zaak waardig is.




donderdag 12 september 2019

Withuis en het identiteitsmisverstand

Deel 3 in de serie over de "Culture Wars" in Europa




Afgelopen zaterdag publiceerde NRC een Lezing van Jolande Withuis ter gelegenheid van de presentatie van het nieuwe boekwerkje witte schuld van Elma Drayer. Withuis is er, niet heel verrassend, nogal enthousiast over. Zij lardeert haar betoog met vele kleurrijke herinneringen aan haar communistische opvoeding en aan de plek die Politiek Correct taalgebruik ook toen innam. Voorbeelden als "Fascistische Contrarevolutie" in plaats van "Hongaarse Opstand" of van "Koloniale Oorlog" vs "Politionele Acties" moeten dit illustreren.

Bij La Drayer zelf lijkt het niet alleen te gaan om Antisemitisme als scheidslijn. Uiteraard ook om de zogenaamde "Identiteitspolitiek" waarmee auteurs als Meulenbelt en Wekker haar gram opwekken. Stenen des aanstoots zijn natuurlijk de usual suspects, van "Blackface"-activisten tot Burqa-verdedigers. Withuis onderschrijft het van harte: het individu en diens -niet vastliggende- identiteit mogen niet kopje-onder gaan in de nieuwe subcultuur-groepsdwang.


Nu ben ik niet ongevoelig voor de verwijten aan de sektariërs ter linkerzijde, met hun "Veilige Ruimtes" en hun "Slachtoffer-verheerlijking". Men hoeft slechts even rond te surfen in de schrijfsels van Meijerink en Van Zeijl van de Grauwe Eeuw om te weten hoe wereldvreemd het gedachtegoed in die hoek is.
Daarin kan ik Withuis en Drayer dus nog wel volgen. Wat mij bevreemdt is dat de kritiek zo eenzijdig tegen de BIJ1 mensen en overige antiracisten gericht is.

Ik zou de stelling aandurven dat de radicaalrechtse identiteitspolitiek van de AfD, het Rassemblement National en het Forum voor Democratie een stuk bedreigender is voor de rechtsstaat in het algemeen en -in Nederland- voor artikel 1 van de Grondwet in het bijzonder.

Ik denk dan ook dat de energie en de passie van beide auteurs een beter podium en een evenwichtiger doel verdienen.



woensdag 31 juli 2019

Campagnetaal en Aristoteles




Deel 2 in de serie over de Ziel van Europa


Gisteren en vandaag zijn er weer TV-Debatten tussen de kandidaten van de Democratische partij: wie gaat het opnemen tegen Trump. Wat je daar opnieuw ziet is, net als hier in Europa, wij progressieven en linksen standaard de fout maken de kiezers aan te spreken op het verstand en het geweten.


 

Aristoteles had het over de drieslag Logos, Ethos en Pathos. In Nederland is bijvoorbeeld D66 de kampioen van het verstand, van de redelijkheid, van het hoofd, de Logos.




Op Jalta verwoorden Ewout Klei en Joshua Livestro Het Redelijke Midden



In de politieke correctheid van de Intersectionale  waartegen Engelen cs. zo te hoop lopen spelen natuurlijk bij uitstek de deugden en dus het Ethos een rol. Daarom is het ook zo lastig tot een echte dialoog te komen, dat lukt al een stuk beter bij Tineke Bennema.

Trump en Boris Johnson daarentegen interesseert dat (logos en ethos) geen zier. Ze gaan vol op het Pathos-orgel. MAGA!! Take Back Control!! Zij appelleren aan ons driftleven en ons reptielenbrein. Links is daar denigrerend over en mist daarmee de kans de mensen te bereiken in wier belang men denkt te spreken.
George Monbiot heeft nu een idee gepresenteerd bij zijn TED praatje om dit te doorbreken en naast het hart ook de Betere Driften van ons allemaal aan te spreken. Jammer dat hij het als restauratie betitelt.

TED talk Monbiot

maandag 22 juli 2019

Europese democratie, de "Culture Wars" en het vervreemde zelf (deel 1)

Op zondag 21 juli zat ik te kijken naar het Filosofisch Kwintet over het thema Authenticiteit. Een ontzettend leuke en prikkelende uitzending. Het stroomde en vonkte tussen de wetenschappers. Zodra de een met Rousseau aan kwam zetten, viel de ander in met Nietszche. Onderwijl door Clairy Polak bij de les gehouden om het vooral over het hier en nu te hebben.
Authentiek zijn werd genadeloos gefileerd. Om te beginnen is het handig om het gemeenschappelijke ("de typische nederlander") los te maken van het individuele. Kijk mij eens "grandioos mezelf zijn", als narcistisch dan wel commercieel cliché. En uiteraard passeerde de karikatuur die sommige politici, met de aanvoerder van het Forum Democratie voorop, maken van de vervreemding van de europeaan van zijn wortels.
Oikofobe, kosmopolitische elite! Het "volk" zal jullie, voorzien van gele hesjes en hooivorken, naar de vuilnisbelt van de geschiedenis jagen! Prachtig liet Philipp Blom zien dat een entiteit als "volk" altijd een geconstrueerd, virtueel soort term is. Oostenrijk bijvoorbeeld bestaat niet als een essentialistische natie, maar als een weemoedige pseudo herinnering aan een 19e eeuwse toestand die nooit werkelijk bestaan heeft.

Beelden en Waarden

George Monbiot was onlangs  wintergast bij Jeanine Abbring. Ook hier  kwam hij al eens langs. Hij schreef  gisteren in The Guardian een beh...